АПОПТОЗ – ҚАРУ, НЕКРОЗ – ҚАУІП: ОНКОЛОГИЯҒА БИОФИЗИКАЛЫҚ КӨЗҚАРАС
Main Article Content
Аңдатпа
Жасушалық өлім – организмдегі барлық тіндердің гомеостазын және қызметін қамтамасыз ететін негізгі биологиялық процесс. Қалыпты жағдайда жасушалар жаңару процесінен өтеді: олар өліп, жаңалары түзіледі немесе қызметі бұзылған жағдайда жойылады. Жасуша өлімінің көптеген түрлері бар, олардың ішінде негізгілері – апоптоз бен некроз, әрқайсысының өзіндік биофизикалық және молекулалық ерекшеліктері бар. Бұл процестердің бұзылуы онкологиялық аурулардың дамуына әкеледі: апоптоз ісіктің өсуіне және оның иммунитетін күшейтуге ықпал етсе, некроз ісік тіндерінде қабыну ортасын қалыптастырып, қатерлі процесті үдетеді.
Мақалада апоптоз бен некроздың биофизикалық механизмдері, онкогенездегі рөлі, заманауи зерттеу әдістері және ісіктерді диагностикалау мен емдеудегі клиникалық маңызы қарастырылады.
Article Details
##submission.citations##
Hanahan, D., & Weinberg, R. A. (2011). Hallmarks of Cancer: The Next Generation. Cell, 144(5), 646–674. https://doi.org/10.1016/j.cell.2011.02.013
Vakkila, J., & Lotze, M. T. (2004). Inflammation and necrosis promote tumour growth. Nature Reviews Immunology, 4(8), 641–648. https://doi.org/10.1038/nri1415
Youle, R. J., & Strasser, A. (2008). The BCL-2 protein family: opposing activities that mediate cell death. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 9(1), 47–59. https://doi.org/10.1038/nrm2308
Galluzzi, L., Kepp, O., Chan, F. K., & Kroemer, G. (2017). Necroptosis: Mechanisms and Relevance to Disease. Annual Review of Pathology: Mechanisms of Disease, 12, 103–130. https://doi.org/10.1146/annurev-pathol-052016-100247
Kuznetsova, T. G., Starodubtseva, M. N., Yegorenkov, N. I., Chizhik, S. A., & Zhdanov, R. I. (2007). Atomic force microscopy probing of cell elasticity. Micron, 38(8), 824–833. https://doi.org/10.1016/j.micron.2007.06.011
Vousden, K. H., & Prives, C. (2009). Blinded by the Light: The Growing Complexity of p53. Cell, 137(3), 413–431. https://doi.org/10.1016/j.cell.2009.04.037
Scott, N., Hale, R. J., & Neal, D. E. (1998). Apoptosis as a prognostic factor in colorectal carcinoma. British Journal of Surgery, 85(9), 1217–1222. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9525002
Özdemir, B. C., et al. (2023). Tumor necrosis in early-stage colon cancer is associated with poor prognosis. Pathology Research and Practice, 246, 154537. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38727689