ШАҒЫН ҒАРЫШ АППАРАТТАРЫ НЕГІЗІНДЕ ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
Article Sidebar
Main Article Content
Аңдатпа
Бұл мақалада шағын ғарыш аппараттарының (CubeSat және басқа да микроспутниктердің) физиканы оқытудағы инновациялық рөлі қарастырылады. Әлемдік тәжірибе негізінде олардың білім беру процесінде қолданылуы талданады. Мақалада NASA, ESA, JAXA сияқты жетекші агенттіктердің CubeSat бағдарламалары, АҚШ, Жапония және Еуропа университеттеріндегі жобалар мысал ретінде қарастырылады. Автор шағын ғарыш аппараттары арқылы механика, электромагнетизм, оптика және термодинамика заңдарын тәжірибелік тұрғыда түсіндіру жолдарын ұсынады. Сонымен қатар, жобалық оқыту әдісінде студенттер мен оқушылардың құрастыру, бағдарламалау, орбита параметрлерін есептеу және ғылыми эксперименттер жүргізу арқылы зерттеушілік дағдыларын дамыту тиімділігі ашып көрсетіледі. Қазақстан жағдайында шағын ғарыш аппараттарын білім беру процесіне енгізудің мүмкіндіктері қарастырылып, ұлттық университеттердегі CubeSat бастамалары мен STEM-бағдарламаларды дамыту бағыттары ұсынылады.
Article Details
##submission.citations##
Heidt, H., Puig-Suari, J., Moore, A., Nakasuka, S., & Twiggs, R. (2000). CubeSat: A new generation of picosatellite for education and research. Proceedings of the 14th Annual AIAA/USU Conference on Small Satellites, 1–10.
NASA. (2025). CubeSat Launch Initiative. Available online: https://www.nasa.gov/cubesat
ESA. (2024). Fly Your Satellite! Programme. Available online: https://www.esa.int/Education
United Nations Office for Outer Space Affairs (UNOOSA). (2024). Space Education and Training. Available online: https://www.unoosa.org
Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA). (2024). Innovative Satellite Technology Demonstration Program. Available online: https://global.jaxa.jp
Satbayev University. (2023). CubeSat Projects in Kazakhstan. Almaty.
Nurmukhanov, A. (2022). New technologies in STEM education. Almaty: Bilim.
Khan, F., & Anwar, S. (2023). Role of CubeSats in STEM education. Journal of Space Education, 12(2), 45–59.
ESA Education Office. (2024). European CubeSat initiatives. Brussels: ESA Publications.
NASA. (2023). Artemis Student Challenges. Available online: https://stem.nasa.gov
United Nations Office for Outer Space Affairs (UNOOSA). (2023). Space for Youth: Small Satellites. Available online: https://www.unoosa.org
European Commission. (2024). Space education and outreach strategy. Brussels: EU Publications.
Yamaguchi, J., et al. (2022). Japanese student satellites. Acta Astronautica, 197, 215–223. https://doi.org/10.1016/j.actaastro.2022.05.007
MIT CubeSat Team. (2023). Annual report. Cambridge, MA: Massachusetts Institute of Technology.
ESA Academy. (2023). Fly Your Satellite! Handbook. Noordwijk: ESA Publications.
Al-Farabi Kazakh National University. (2024). CubeSat Student Project Report. Almaty.
Nazarbayev University. (2023). Student Satellite Initiative. Astana.
Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA). (2024). Education Programmes. Tokyo: JAXA Publications.
Global Small Satellite Market Report. (2025). New York: Space Market Analytics.
Kazakh Space Research Institute. (2023). Annual bulletin. Almaty.
Velev, D., & Zlateva, P. (2017). Problems of virtual reality in education. International Journal of Learning and Teaching, 3(1), 33–37. https://doi.org/10.18178/ijlt.3.1.33-37
Celik, F., & Baturay, M. H. (2024). Technologies and innovations in education. Smart Learning Environments, 11(1), 1–12. https://doi.org/10.1186/s40561-024-00339-0