ҚАЗАҚСТАН ШӨЛЕЙТТЕРІНДЕГІ TAMARIX L. ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МАҢЫЗЫ

Article Sidebar

PDF
##semicolon## Мам 2, 2025
##semicolon##
Tamarix L. экожүйе шөлейт аймақтар топырақ қорғау биоәртүрлілік тұзды топырақ

Main Article Content

Аружан Азаматқызы Санатбек

Аңдатпа

Бұл мақалада Tamarix L. туысына жататын өсімдіктердің морфологиялық және физиологиялық ерекшеліктері, олардың әртүрлі табиғи орталарда таралу заңдылықтары, экологиялық бейімделу механизмдері және жалпы экожүйелердегі маңызы жан-жақты қарастырылады. Tamarix түрлерінің әсіресе шөл, шөлейт, тұзды және сортаң аймақтарда тіршілік ету қабілетінің жоғары болуы олардың қоршаған орта жағдайларына икемделуіндегі ерекше физиологиялық қасиеттерін айқындайды. Өсімдіктердің суды үнемдеу стратегиялары, тамыр жүйесінің терең таралуы, тұзды топырақтарға төзімділігі және жылу-су тапшылығына бейімделуі туралы мәліметтер беріледі. Сонымен қатар, мақалада Tamarix L. өкілдерінің топырақ эрозиясын болдырмаудағы, жағалауларды бекітудегі, тұзданған жерлердің табиғи регенерациясындағы рөлі кеңінен сипатталған.
Tamarix туысының кейбір түрлерінің табиғи экожүйелерде пайдалы қызмет атқаруымен қатар, жаңа аймақтарға енгенде инвазиялық түрге айналып, жергілікті биоәртүрлілікке және табиғи ресурстарға қауіп төндіретіні де талданады. Әсіресе, Солтүстік Америка мен Австралия аймақтарында Tamarix өсімдіктерінің шектен тыс таралуы, өзендер мен су қоймаларының гидрологиялық режиміне тигізген теріс әсерлері туралы мысалдар келтірілген. Мұндай жағдайлар өсімдіктің экологиялық тепе-теңдікке қалай ықпал ететінін, сондай-ақ оның табиғатты қорғау және қалпына келтіру іс-шараларындағы рөлін түсінуді қажет етеді.

Article Details

Журналдың саны
Нөмір 3 № 5 (2025)
Бөлім
Мақалалар

##submission.citations##

Abdygaparov A. Sh. species of the genus Tamarix in the flora of Kazakhstan // Journals of Botany. - Almaty, 2018. - No. 2. - P. 45-51.

Zhamalbekov E. K. plant world in Desert and semi-desert zones. - Almaty: Kazakh University, 2010. - 215 P.

Flora of Kazakhstan. Vol. 5. – Alma-Ata: Nauka, 1961.

Golovkin B. N. The simplicity of Vanity. - Moscow: Nauka, 1981. - 320 P.

Tolmachev A. I. systemem Roda Tamarix // Botanical Journal. – 1974. – VOL. 59. - NO. 3. - PP. 414-423.

Musaev M. K. Biology tamariksov Middle Asia. - Tashkent: fan, 1971 – - 158 P.

Qaiser M., Ali S.I. A taxonomic revision of the genus Tamarix L. from Pakistan and Kashmir // Pakistan Journal of Botany. – 1978. – Vol. 10(2). – P. 121–140.

Zohary M. Flora Palaestina. Part 2. – Jerusalem: Israel Academy of Sciences and Humanities, 1972.

Baum B.R. The Genus Tamarix. – Jerusalem: Israel Academy of Sciences and Humanities, 1978.

Kadereit J.W., Freitag H. Molecular phylogeny of Tamaricaceae with special emphasis on the genus Tamarix // Plant Systematics and Evolution. – 2011. – Vol. 292. – P. 195–211.

Sharipova zh. K.vegetation cover of the deserts of Kazakhstan. - Almaty: Science, 2007 – - 270 P.

Beisenova A. S., Shildebayev zh. B.nature of Kazakhstan. - Almaty: Rauan, 1994 – - 300 P.

Schmidt M. M. ecology of Aral Sea plants. - Almaty: Science, 1990 – - 210 P.