https://qazaqjournal.kz/qjys/issue/feed«Qazaq Journal of Young Scientist» халықаралық ғылыми журналы 2025-04-17T11:14:42+05:00Open Journal Systems<p><strong>«QAZAQ JOURNAL OF YOUNG SCIENTIST» </strong><strong>халықаралық</strong> <strong>ғылыми</strong> <strong>журналы</strong> - жас ғалымдардың өзіндік зерттеулерінің нәтижелерін жариялайтын ашық типті көп пәндік сарапталынатын ғылыми журнал.</p> <p>Журналға студенттердің, магистранттардың, докторанттардың, жоғары оқу орындары мен колледждердің жас оқытушыларының, мектеп мұғалімдерінің, ғылыми ұйымдардың жас ғылыми қызметкерлерінің мақалалары қабылданады.</p> <p><strong>Журнал 2022 жылдан бастап, ай сайын ш</strong><strong>ығады</strong><strong>.</strong></p> <p><strong>Журнал электронды форматта ресми сайтта жарияланады.</strong></p>https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/185ОРТА МЕКТЕПТЕ "МЕТАЛДАР" БӨЛІМІН ОҚЫТУДА ЗАМАНАУИ МОДУЛЬДІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ТИІМДІЛІГІН ЗЕРТТЕУ2025-04-16T21:34:30+05:00Гүлсая Ғалымжанқызы Әбдірахманtest@test.test<p><em>Бұл мақалада орта мектептің жоғары сыныптарында "Металдар" бөлімін оқытуда заманауи модульдік технологияларды қолданудың тиімділігі жан-жақты зерттеледі. Зерттеудің мақсаты – оқушылардың оқу белсенділігіне, түсіну деңгейіне және оқу материалын меңгеруіне жаңа технологиялардың ықпалын анықтау. Жұмыс аясында когнитивтік өзгерістерді бағалау үшін сандық және сапалық зерттеу әдістері қолданылды.Білім беру үдерісіне инновациялық әдістерді тиімді енгізу және мектеп химиясында STEM-білім беру принциптерін дамыту жолдарын ұсынады. Бұл мақала педагогикалық практика мен білім беру саясаты үшін өзекті ұсыныстар ұсына отырып, білім беру жүйесін трансформациялауға бағытталған.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/186ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС АРҚЫЛЫ ЖОҒАРҒЫ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ БИОЛОГИЯДАН ЗЕРТТЕУШІЛІК МОТИВАЦИЯСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ2025-04-16T21:51:57+05:00А.А. Бекжигитоваtest@test.testЖ. Белгібайқызыtest@test.test<p><em>Бұл мақалада “Биоалуантүрлілік және тұрақты даму мақсаттары” курсын оқытуда деректерді визуализациялау және интерпретациялау үшін жасанды интеллект (AI) құралдарының рөлі қарастырылады. Қазіргі биологиялық білім беру күрделі биологиялық деректерді талдау үшін озық цифрлық құралдарды біріктіруді талап етеді, бұл экожүйелер мен биоалуантүрлілікті тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. AI деректерді тиімді өңдеу, визуализациялау және дәл модельдеу әдістерін ұсына отырып, зерттеушілер мен студенттерге биологиялық жүйелердегі заңдылықтар мен байланыстарды анықтауға көмектеседі. Иванов В. Г. мен Петров А. С. зерттеулерінде машиналық оқыту мен нейрондық желілердің экологиялық деректерді талдауда қолданылуы көрсетілген, бұл экожүйелердегі өзгерістерді дәлірек болжауға мүмкіндік береді. Мысалы, Петров терең оқыту алгоритмдерінің геномдық деректерді өңдеудегі рөлін атап өтеді, бұл генетикалық өзгерістер мен қоршаған орта факторлары арасындағы байланыстарды анықтауға мүмкіндік береді. AI-ді оқу бағдарламасына енгізу студенттердің аналитикалық дағдыларын дамытады және биоалуантүрлілік пен тұрақты дамуға байланысты қазіргі заманғы сын-қатерлерді шешуге дайындайды. Деректерді визуализациялау әдістері күрделі биологиялық процестерді қолжетімді етеді және оқу нәтижелерін</em> жақсартады.</p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/187ХИМИЯ ПӘНІНДЕ «АЛКАНДАР» ТАҚЫРЫБЫН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ2025-04-16T22:02:57+05:00А.Қ. Сәуірtest@test.testБ.Д. Балғышеваtest@test.test<p><em>Мақалада химия пәні бойынша «Алкандар» тақырыбын оқытудың әдістемесі қарастырылады. Бұл тақырып органикалық химияның негізі болып табылатын және оқушылардың молекулалық құрылым, химиялық реакциялар мен олардың қасиеттерін түсінуіне мүмкіндік беретін маңызды бөлімдерге жатады. Мақалада алкандардың химиялық қасиеттерін, олардың реакцияларын және оқыту барысында қолданылатын педагогикалық әдістер талданады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/188ХАЛЫҚТАР ГЕОГРАФИЯСЫНДА ОҚЫТУДА СТАТИСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНУ: ТЕОРИЯ МЕН ТӘЖІРИБЕ2025-04-16T22:29:00+05:00Динара Мелсқызы Полатоваtest@test.test<p><em>Бұл мақалада статистикалық әдістердің халықтар географиясын оқытудағы теориялық негіздері мен тәжірбиелік қолдану аспектілері талданады.Халықтар географиясын оқытуда статистикалық әдістерді қолдану қазіргі таңда халықтың әлеуметтік құрылымын, болашақ даму жоспарын анықтауда аса маңызды болып табылады.Халықтардың географиялық орналасуы мен демографиялық процестерін оқытуды статистикалық әдістер арқылы жүзеге асыру білім берудің сапасын арттыруға, оқушылардың пәнге қызығушылығын оятуға және білім алудың практикалық дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/189ЦИФPЛAНДЫPУ ЖAҒДAЙЫНДA ЖAЛПЫ БIЛIМ БЕPЕТIН МЕКТЕПТЕ ОҚУ ПPОЦЕСIН ҰЙЫМДAСТЫPУДЫ ЖЕТIЛДIPУ2025-04-16T22:37:59+05:00Едил Кайратулы Ердалиевtest@test.test<p><em>Бұл мaқaлa цифpлaндыpyдың қaзipгi тенденциялapы aясындa жaлпы бiлiм беpетiн мектепте оқy пpоцесiн ұйымдaстыpyды жетiлдipy мәселелеpiн зеpттейдi. Aвтоpлap техникaлық инфpaқұpылымның қолжетiмдiлiгi, педaгогикaлық пеpсонaлды кәсiби дaяpлay және оқy бaғдapлaмaлapын жaңa шындыққa бейiмдеy қaжеттiлiгi сияқты оқытyғa цифpлық технологиялapды енгiзy кезiнде бiлiм беpy мекемелеpiнiң aлдындa тұpғaн негiзгi қиындықтapды тaлдaйды. Мaқaлaдa цифpлық бiлiм беpy pесypстapын тaңдay мен интегpaциялayды, онлaйн кypстapды әзipлеyдi, оқытyдың интеpaктивтi әдiстеpiн қолдaнyды және aқпapaттық aғындapды тиiмдi бaсқapyды қосa aлғaндa, оқытyды цифpлaндыpy пpоцесiн оңтaйлaндыpy бойыншa пpaктикaлық ұсыныстap беpiлген. Сонымен қоса бұл мақалада бiлiм беpy оpтaсының еpекшелiгiн және оқyшылapдың қaжеттiлiктеpiн ескеpетiн оқy пpоцесiн цифpлaндыpyғa кешендi көзқapaс қaжеттiлiгi тypaлы тұжыpым беpiлген. </em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/190ОРТА МЕКТЕПТЕ ХИМИЯ ПӘНІ БОЙЫНША ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖӘНЕ ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖҮРГІЗІЛУІ2025-04-16T22:45:18+05:00Гулдана Адиловна Абдукаримоваtest@test.test<p><em>Қазіргі таңда қоғамның дамуына сай мектеп оқушыларын пәндік-психологиялық бағыт арқылы оқыту өзекті болып саналады. Көптеген мектептер ҚР Білім және Ғылым министрлігінің заңнамалары мен ЖББМС сәйкес педагогтар жаратылыстану бағытындағы пәндерді эксперименттер, виртуалды зертханалар, критикалық ойлау жүйесін дамытатын тапсырмалар арқылы оқыту үстінде. Соның ішінде, химия пәні теориялық және практикалық сабақтардың ұштасуын талап етеді. Сондықтан, мақалада авторлар орта мектеп үшін химия сабағындағы зертханалық және практикалық сабақтардың жүргізілу барысын талдап, нұсқаулық мысалы мен сабақтың тиімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар ұсынады. Қазіргі білім беру жүйесінде мектеп оқушыларына тек теориялық білім берумен шектелмей, оларды тәжірибелік дағдылармен де қамтамасыз ету маңызды. Бұл әсіресе химия пәні үшін өзекті. Химия ғылымы күнделікті өмірмен тығыз байланысты және оның заңдарын түсіну мен қолдану үшін тек сабақтарда оқылған теорияны ғана емес, тәжірибелік тәжірибені де игеру қажет. Мектептерде химия пәні бойынша зертханалық және практикалық сабақтарды өткізу оқушылардың ғылыми дүниетанымын кеңейтуге, олардың қызығушылығын арттыруға және мамандық таңдау жолында алғашқы қадамдарын жасауға көмектеседі.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/191АКТ ОҚЫТУДАҒЫ ЕҢ ТИІМДІ РЕСУРСТАРЫН ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕСІ2025-04-16T22:50:04+05:00Гүлнұр Алматбекқызы Тұрмаханtest@test.test<p><em>Бұл мақалада білім беру процесінде ақпараттық -коммуникациялық технологияларды (АКТ) тиімді пайдалану жолдары қарастырылады. АКТ құралдары арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру, қызығушылығын ояту және оқу үрдісін жандандыру әдістері талданады. Қазіргі таңда онлайн платформалар мен цифрлық ресурстардың маңыздылығы ерекше. Мақалада нақты мысалдар мен тәжірибеге негізделген тәсілдер ұсынылады. АКТ-ны тиімді қолдану мұғалім мен оқушы арасындағы байланысты нығайтып, оқу нәтижесін жақсартуға мүмкіндік береді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/192LESSON STUDY ӘДІСІН БИОЛОГИЯ МАМАНДЫҒЫ СТУДЕНТТЕРІНІҢ ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСТАРЫНДА ҚОЛДАНУ2025-04-16T22:59:05+05:00Камила Жанболатовна Канижанtest@test.test<p><em>Бұл мақалада Lesson Study әдісінің биология мамандығы студенттерінің зертханалық жұмыстарындағы тиімділігі қарастырылады. Әдістің студенттердің практикалық дағдыларын дамытуға, өзара бағалау және рефлексия жүргізуге қалай ықпал ететіні сипатталады. Зерттеу барысында студенттердің оқыту үдерісіне белсенді қатысуының олардың тәжірибелік қабілеттерін жақсартатыны анықталды. Lesson Study әдісі студенттердің ғылыми-зерттеу дағдыларын жетілдіруге, өзара пікір алмасу арқылы жаңа білім қалыптастыруға мүмкіндік береді. Бұл әдісті қолдану нәтижесінде студенттердің зертханалық жұмыстардағы белсенділігі артып, топтық жұмыстағы тиімділігі күшейгені байқалды. Сонымен қатар, Lesson Study студенттердің рефлексиялық ойлау қабілетін дамытып, өз қателерін түзетуге және оқыту стратегияларын жетілдіруге ықпал ететіні анықталды.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/193«PLATONUS» БІЛІМ БЕРУ ПЛАТФОРМАСЫНЫҢ ЕНУ ТЕСТІЛЕУ ӘДІСТЕМЕСІН ӘЗІРЛЕУ2025-04-16T23:20:54+05:00Н.М. Таубайtest@test.test<p><em>Бұл мақалада көптеген қазақстандық жоғары оқу орындарында кеңінен қолданылатын «Platonus» білім беру платформасына ақпараттық қауіпсіздік қатерлерін талдау әдістемесі талқыланады. Ағымдағы</em><em> қауіптер</em><em>, оларды</em><em> анықтау</em><em> әдістері</em><em> және</em><em> тәуекелдерді</em><em> азайту</em><em> шаралары</em><em> ұсынылған</em><em>. Талдау</em><em> негізінде</em><em> техникалық</em><em>, ұйымдастырушылық</em><em> және</em><em> әкімшілік</em><em> аспектілерді</em><em> қамтитын</em><em> деректерді</em><em> қорғау</em><em> шараларының</em><em> кешені</em><em> ұсынылады</em><em>. Қолданылған</em><em> зерттеу</em><em> әдісі</em><em> Burp Suite, Nmap, OWASP ZAP және</em><em> OpenVAS құралдары</em><em> арқылы</em><em> ену</em><em> тесті</em><em> болды</em><em>. Пайдаланушының</em><em> құпиялылығына</em><em>, деректердің</em><em> тұтастығына</em><em> және</em><em> қызметтің</em><em> қолжетімділігіне</em><em> ерекше</em><em> назар</em><em> аударылады</em><em>. Зерттеу</em><em> нәтижелері</em><em> білім</em><em> беру</em><em> платформаларының</em><em> әкімшілері</em><em>, ақпараттық</em><em> қауіпсіздік</em><em> мамандары</em><em> және</em><em> цифрлық</em><em> білім</em><em> беру</em><em> жүйесін</em><em> әзірлеушілер</em><em> үшін</em><em> пайдалы</em><em> болуы</em><em> мүмкін</em><em>. Зерттеудің</em><em> мақсаты</em><em> – осалдықты</em><em> бағалаудың</em><em> жүйелі</em><em> тәсілі</em><em> арқылы</em><em> білім</em><em> беру</em><em> ортасын</em><em> қауіпсіз</em><em> пайдалану</em><em> үшін</em><em> қауіптерді</em><em> анықтау</em><em> және</em><em> оларды</em><em> жою</em><em> әдістемесін</em><em> әзірлеу</em><em>.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/194ЖОО-ДА БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ2025-04-16T23:27:31+05:00Гаухар Есенгелдіқызы Охасоваtest@test.test<p><em>Мақалада химия пәні бойынша функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың методологиялық негізі қарастырылады. Методологиялық негізге функционалдық сауаттылықты қалыптастыру тапсырмалар жүйесі, құрылымы мен мазмұны, әдістемелер, әдіс-тәсілдер жүйесі, оқу бағдарламалары мен оқулық, кітаптардың мазмұны кіреді. Функционалдық сауаттылықты қалыптастыру тапсырмаларын студенттерге ұсыну үшін қойылатын критерийлер белгіленді. Критерийлер бойынша ұсынылған тапсырмалар арқылы студенттердің логикалық сыни ойлауын қадағалап, өзіндік шешім қабылдау қабілеттері дамыды. Студенттерді функционалдық сауаттылыққа үйрете отырып, болашақ мұғалім ретінде алдына білім алуға келген оқушыларға сауаттылық деңгейлерін үйрете алу деңгейіне жеткізетін болады. PISA халықаралық зерттеуінде ұсынылатын тапсырмалар басшылыққа алынып, күнделікті қолданылып келе жатырған тапсырмалардан ерекшеленді. Зерттеуде функционалдық сауаттылықтың құрылымдық компоненттері, оны қалыптастырудың педагогикалық шарттары және жоғары оқу орындарындағы оқыту үдерісінде қолданылатын әдіс-тәсілдер талданады. Функционалдық сауаттылықтың қалыптасқандығын бағалау жүйесі арқылы анықтау қарастырылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/195ХИМИЯ ПӘНІН КВЕСТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ОҚЫТУ ҮШІН ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТТІ ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫН БЕЙІМДЕУ ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУ САПАСЫН АРТТЫРУ2025-04-16T23:40:02+05:00Аружан Орынбекқызы Оңғарбекtest@test.test<p><em>Бұл мақалада жасанды интеллект және квест технологияларын біріктіре отырып, химия пәнін оқыту процесін жетілдіру жолдары жан-жақты қарастырылған. Жасанды интеллект ұғымы, оның қолдану аясы, сондай-ақ химия сабағында квест құру алгоритмдері мен оны тиімді жүзеге асыру құралдары анық сипатталған. Жұмыста химия сабақтарында қолданылатын квесттің құрылымы және жасанды интеллекттің оқытудағы пайдалану жолдары сипатталған. Мұндай тәсіл білім беру әдістерін жаңғыртуға үлкен ықпал етеді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/196ОРТА МЕКТЕПКЕ АРНАЛҒАН «АУЫСПАЛЫ МЕТАЛДАР ХИМИЯСЫ» ЭЛЕКТИВТІ ВИДЕО КУРСЫН ЖАСАУ2025-04-16T23:45:47+05:00Айнур Абзалбекқызы Сариеваtest@test.test<p><em>Қазіргі уақытта электронды білім беру ортасы нақты қалыптасқандықтан, көптеген электронды оқулықтар мен компьютерлік курстар бар. </em><em>Әлемдік</em> <em>білім</em> <em>беру</em> <em>тенденциялары</em> <em>ұсынатындардың</em> <em>ең</em> <em>жақсысын</em> <em>бейімдеу</em><em>, </em><em>білім</em> <em>беру</em> <em>үшін</em> <em>тиімсіз</em> <em>барлық</em> <em>нәрселерден</em> <em>бас</em> <em>тарту</em><em>, </em><em>әртүрлі</em> <em>себептермен</em> <em>жоғалған</em> <em>немесе</em> <em>жойылған</em> <em>ең</em> <em>тиімдісін</em> <em>қалпына</em> <em>келтіру</em> <em>білім</em> <em>сапасының</em> <em>түбегейлі</em> <em>дамуына</em> <em>жол</em> <em>ашады</em><em>. </em><em>Бұл</em> <em>мақалада</em><em>, </em><em>жаңа</em> <em>цифрлық</em> <em>технологиялар</em> <em>дәстүрлі</em> <em>технологияларға</em> <em>негізделген</em> <em>заманауи</em> <em>мектептер</em> <em>шеше</em> <em>алмайтын</em> <em>негізгі</em> <em>білім</em> <em>беру</em> <em>мәселелерін</em> <em>шешуге</em> <em>мүмкіндік</em> <em>беретінігі</em><em>, </em><em>флип</em> <em>оқыту</em> <em>және</em> <em>ашық</em> <em>білім</em> <em>беру</em> <em>стратегияларын</em> <em>жүзеге</em> <em>асыру</em> <em>негізінде</em> <em>тәжірибе</em> <em>жүргізілді</em><em>. </em><em>Эмпирикалық</em> <em>зерттеуге</em> <em>әл</em><em>-</em><em>Фараби</em> <em>атындағы</em> <em>Қазақ</em> <em>ұлттық</em> <em>университетінің</em><em> 42 </em><em>студенті</em> <em>қатысты</em><em>. </em><em>Студенттерге</em> <em>флип</em> <em>оқыту</em> <em>және</em> <em>ашық</em> <em>білім</em> <em>беру</em> <em>стратегияларына</em> <em>негізделген</em><em> «</em><em>Ауыспалы</em> <em>металдардың</em> <em>жалпы</em> <em>сипаттамасы</em><em>» </em><em>тақырыбында</em> <em>алдын</em> <em>ала</em> <em>түсірілген</em> <em>видеосабақ</em> <em>көрсетілді</em><em>. </em><em>Ұсынылған</em> <em>оқыту</em> <em>әдістерін</em> <em>пайдаланғанға</em> <em>дейін</em> <em>және</em> <em>одан</em> <em>кейінгі</em> <em>эксперименттік</em> <em>және</em> <em>бақылау</em> <em>топтарындағы</em> <em>орташа</em> <em>ұпайлар</em> <em>арасындағы</em> <em>статистикалық</em> <em>маңызды</em> <em>айырмашылықтар</em> <em>туралы</em> <em>гипотеза</em> <em>расталды</em><em>. </em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/197ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ОҚЫТУДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫН ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 2025-04-16T23:51:00+05:00Шахноза Давранқызы Хаджимуратоваtest@test.test<p><em>Бұл мақалада химия сабағында элементтерді оқытуда ойын технологиясының біліи алушылардың моивациясын арттыруды тиімділіктері, танымдық дағдыларының қалыптасуына ықпалы және де білімгерлердің мәліметті тез жаттап, есте сақтап қалу қасиеттерінің артуы қарастырылып, жан-жақты сипатталған. Қазіргі химия пәні оқулықтарында мәліметтің көптігі сабақты ойындар арқылы өткізуді зерттеуге өзекті болып табылды. Олардың тиімділігі білім алушылар арасында олардың мотивациясының артуы бойынша сауалнама жүргізілу арқылы расталды. Зерттеу кезінде эксперименттік топ пен бақылау топ оқушыларының білім деңгейін анықтау мақсатында диагностикалық тест алынып, зерттеу соңында қорытынды тест алынып нәтижелері салыстырылып, зерттеудің нәтижелілігі тағы да бір дәлелденді. Сонымен қатар, зерттеу барысында ойын технологиясы бойынша жүргізілген отандық және шетелдік зерттеулер қарастырылып, салыстырылды. Мақала авторы тарапынан химия сабағында қолдануға болатын, тиімді әсерін беретін ойындарды жинақталынды. Мақала ойын мен оқытудың біріккен көрінісін сипаттайды. Дайындалған ойындар оқушының әржақты дамуына оң әсерін тигізетіндігі дәлелденді. Мақалада ойын ұйымдастырудың шарттары мен талаптары аталып көрсетілген. Алынған нәтижелер білім алушылардың ойын технологиясына көзқарасын көрсетіп, экрперименттік топта білім деңгейі бақылау тобына қарағанда жоғарылағанын көрсетіп, сандық және сапалық түрде дәлелденді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/198ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТ ТАРИХ ПЕН ГЕОГРАФИЯНЫ ОҚЫТУДА ҚАНДАЙ ЖАҢА МҮМКІНДІКТЕР АШАДЫ?2025-04-16T23:57:39+05:00Сандуғаш Пиралиеваtest@test.test<p><em>Қазіргі білім беру жүйесінде технологиялық жаңалықтардың рөлі айтарлықтай артуда. Тарих пен география пәндерінде жасанды интеллект (ЖИ) құралдарын пайдалану дарынды оқушылардың зерттеу қабілеттерін дамытуда жаңа мүмкіндіктер ашады. ЖИ үлкен деректерді өңдеу және талдау арқылы оқушыларға әлемді тереңірек түсінуге, тарихи оқиғалардың себеп-салдарын анықтауға және экологиялық, экономикалық өзгерістерді болжауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, география пәнінде ЖИ арқылы жер бедерінің өзгерісін бақылап, табиғат құбылыстарының заңдылықтарын түсінуге болады. Дарынды оқушылар үшін бұл технологиялар ғылыми ізденіс жүргізу қабілетін арттырып, білім алудың сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. ЖИ құралдары оқушылардың жеке қажеттіліктеріне бейімделіп, олардың шығармашылық әлеуетін оятады, бұл болашақта ғылым мен технология салаларында үлкен жетістіктерге жетуге негіз болады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/200ЖОО-ДА ОРГАНИКАЛЫҚ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУДА ПӘНДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРДІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ӘДІСТЕРІН ПРАКТИКАЛЫҚ ІСКЕ АСЫРУ2025-04-17T01:18:31+05:00Сымбат Қайратқызы Омарханtest@test.test<p><em>Бұл мақалада ЖОО-да органикалық химияны оқытудағы пәндік ерекшеліктердің маңызы мен практикалық іске асыру қарастырылады. Білім алушылардыңпәнді игеру кезіндегі негізгі қиындықтары анықталып, оқытудың белсенді әдістерін қолдану маңызы мен қажеттілігі негізделеді. Зерттеу жұмысы аясында кейс стади, 4С, төңкерілген сынып секілді әдістерге сондай-ақ химиялық процестерді визуализациялау үшін цифрлық технологияларды пайдалануды қамтитын педагогикалық эксперимент жүргізілді. Білім алушылардың пәндік құзыреттіліктерін дамытуға бағытталған тапсырмалар мен әдістемелік әдістердің мысалдары келтірілген. Ұсынылған әдістемелердің тиімділігін растайтын нәтижелерге талдау жасалды: эксперименттік топтың студенттері бақылау тобымен салыстырғанда білім мен дағдылар деңгейінің едәуір артқанын көрсетті. </em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/201ЖАСЫЛ ХИМИЯ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЗЕРТТЕУШІЛІК ДАҒДЫЛАРЫН ДАМЫТУ2025-04-17T01:24:45+05:00Жібек Алмасқызы Әбдіқалықоваtest@test.test<p><em>Бұл мақалада жасыл химия арқылы оқушылардың зерттеушілік дағдыларын дамыту мәселесі қарастырылады. Жасыл химияның негізгі қағидалары, оның экологиялық қауіпсіздік, энергияны үнемдеу, қалдықтарды қайта өңдеу сияқты маңызды аспектілері көрсетілген. Оқушыларды жасыл химияның ұстанымдары негізінде зерттеу жұмыстарына тарту, оларды ғылыми әдістермен таныстыру, өз бетімен тәжірибе жүргізуге үйрету арқылы зерттеушілік дағдыларын қалыптастыру жолдары талқыланады. Бұл әдістер оқушылардың ғылыми ойлау қабілеттерін, экологиялық жауапкершілігін арттырады және олардың болашақтағы кәсіби өсуіне ықпал етеді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/202БОЛАШАҚ ПЕДАГОГТЕРДІҢ КӘСІБИ МӘДЕНИЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ НЕГІЗІ2025-04-17T01:31:32+05:00Асель Болаткызы Жайшлыковаtest@test.test<p><em>Бұл мақала болашақ педагогтердің кәсіби мәдениетін қалыптастырудың психологиялық негіздерін талдайды. </em><em>Қазіргі заман педагогикасы мен психологиясының өзара байланысын, сондай-ақ кәсіби мәдениеттің педагогикалық қызметтің маңызды құрамдас бөлігі ретіндегі мәнін түсіндіреді. Автор педагогтердің кәсіби мәдениетін қалыптастырудың психологиялық аспектілерін, оның құрылымын және оны дамыту жолдарын қарастырады. Мақалада осы үдерістің педагогикалық және психологиялық маңыздылығы, тұлғалық және кәсіби даму кезеңдеріндегі ерекшеліктері сөз болады. </em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/203ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕ ЦИФРЛЫҚ ЗЕРТХАНАЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ2025-04-17T01:38:01+05:00Шынар Кенжеханқызыtest@test.test<p><em>Бұл мақалада цифрлық зертханалардың химия пәнін оқытудағы маңызы мен тиімділігі қарастырылады. Цифрлық технологиялар оқушылардың тәжірибелік дағдыларын дамытуға және ғылыми зерттеуге қызығушылығын арттыруға септігін тигізеді. Мақалада қазіргі білім беру жүйесіне цифрлық зертханаларды енгізудің артықшылықтары сипатталып, мұғалім мен оқушы үшін туындайтын жаңа мүмкіндіктер талданады. Оқу үдерісінің интерактивтілігі мен дербестігі атап өтіледі. Зерттеу барысында химия сабақтарында заманауи технологияларды қолдану арқылы білім сапасын арттыру жолдары қарастырылады. Цифрлық құралдардың оқушылардың танымдық белсенділігі мен шығармашылық қабілеттеріне әсері көрсетіледі. Мақалада цифрлық зертханалардың көмегімен оқу материалының көрнекілік арқылы игерілуі, зертханалық жұмыстардың тиімділігі мен білім алушылардың зерттеушілік әлеуеті кеңінен ашылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/204ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДЕ БИОЛОГИЯНЫ ОҚЫТУДА ОҚУШЫҒА БАҒДАРЛАНҒАН ӘДІСТІ ҚОЛДАНУ2025-04-17T01:41:36+05:00Мәлике Құрышбекқызы Тәңірбергенtest@test.test<p><em>Бұл мақалада инклюзивті білім беру жағдайында биология пәнін оқытуда оқушыға бағдарланған әдісті қолданудың маңыздылығы қарастырылады. Қазіргі заманғы білім беру барлық оқушыларға тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуді көздейді, сондықтан биологияны оқытуда әртүрлі деңгейдегі және ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың қажеттіліктерін ескеретін әдістерді енгізу маңыздылығы талданады. Зерттеуде оқушыға бағдарланған оқыту әдістерінің теориялық негіздері талданып, олардың инклюзивті сыныптардағы тиімділігі келтіріледі. Сондай-ақ, осы әдісті қолдану барысында туындайтын қиындықтар және оларды шешу жолдары қарастырылады. Зерттеу нәтижелері инклюзивті білім беру жағдайында биологияны оқытудың тиімділігін арттыруға бағытталған әдістемелік ұсыныстар әзірлеуге негіз болады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/205МЕКТЕП МАТЕМАТИКА КУРСЫНДА ЫҚТИМАЛДЫҚ ТЕОРИЯСЫ ЖӘНЕ МАТЕМАТИКАЛЫҚ СТАТИСТИКА ЭЛЕМЕНТТЕРІН ЕНГІЗУДІҢ ТИІМДІ ӘДІСТЕРІ2025-04-17T03:04:29+05:00Ә.Ж. Ерхожаtest@test.testӘ.З. Әлжановаtest@test.test<p><em>Бұл мақалада оқытуда тәжірибелік әдістерді, АКТ құралдарын, ойындар мен көрнекі материалдарды қолданудың тиімді екенін көрсетіп, әдістемелік тұрғыда оқушылардың білімін тереңдету үшін әртүрлі тапсырмалар мен интерактивті әдістерді қолдану ұсынылады.Ықтималдық теориясы мен математикалық статистиканы игеру тек қанаҰБТ сияқты емтихандарда емес, болашақ өміріндеде пайдалы болады. Мысалы, қаржылық жоспарлау, тәуекелді бағалау және ақпараттық технологиялар саласында бұл білімдер ерекше маңызға ие. Осылайша, мектеп курсындағы ықтималдық теориясы мен математикалық статистикаға ерекше назар аудару — оқушыларды қазіргі заман талаптарына сай дайындаудың бірден-бір жолы.</em></p>2025-04-16T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/207ОҚУШЫЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН АРТТЫРУДА КЕЙС-СТАДИ ӘДІСІН МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ҚОЛДАНУ 2025-04-17T07:13:45+05:00К.Ж. Назароваtest@test.testН.З. Каримоваtest@test.test<p><em>Бүгінгі таңда білім беру жүйесінің басты мақсаты – оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру және олардың алған білімдерін күнделікті өмірде тиімді қолдана білуіне мүмкіндік жасау. Осы мақсатта оқыту үдерісіне жаңа әдістерді енгізу өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Соның ішінде, кейс-стади әдісі оқушылардың аналитикалық және сыни ойлауын дамытудың тиімді құралы ретінде қарастырылады. Бұл мақалада математика сабақтарында кейс-стади әдісін қолданудың ерекшеліктері талданып, оның оқушылардың білімін тереңдетудегі рөлі қарастырылады. Әдістің мәні нақты өмірлік жағдаяттарға негізделген тапсырмалар арқылы оқушылардың белсенділігін арттыруға және оларды дербес шешім қабылдауға дағдыландыруға бағытталған. Кейс-стади әдісін тиімді қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, олардың математикалық білімдерін өмірлік тәжірибемен ұштастыруына ықпал етеді. Мақалада осы әдісті оқу процесіне енгізудің негізгі қағидалары мен оның артықшылықтары қарастырылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/208ІС-ӘРЕКЕТТІ ЗЕРТТЕУ - ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕРДЕГІ ИНФОРМАТИКА МҰҒАЛІМДЕРІНІҢ КӘСІБИ ДАМУЫНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТӘСІЛІ РЕТІНДЕ2025-04-17T07:18:50+05:00Е.А. Бергазиевtest@test.test<p><em>Қазіргі мектептердегі информатика пәні оқушылардың қабілеттерін дамыту мен ақпараттық технологияларды тиімді пайдалану дағдыларын қалыптастыруды мақсат етеді. Бұл үшін информатика мұғалімдері заманауи білім беру үрдістерін жақсы меңгере отырып, жаңашыл әдістер мен тәсілдерді еңгізу керек. Мақалада информатика мұғалімінің цифрлық құзыреттілігі мәселесі олардың кәсіби дағдыларының бірі ретінде қарастырылады. Алғашқыда ғалым-зерттеушілердің цифрлық құзыреттілік ұғымына берілген анықтамаларына талдау жасалады. Педагогтың цифрлық құзыртеттілігі түсінігіне да талдау жасалып, жүйеленіп анықталады. Информатика мұғалімінің цифрлық құзырттілігін қалыптастыру мен дамытудың тиімді әдістері іздестіріліп, цифрлық технологиялар саласында пайдалану жолдары келтіріледі. Білім беруді цифрландыру жағдайында оқу және танымдық қызметті жандандырудың тиімді технологияларының бірі оқу ақпаратын визуализациялаудың заманауи технологияларын пайдалану болып табылады. Оқу ақпаратын визуализациялаудың заманауи технологияларын пайдалану тұлғаның дамуына, қалыптасуына мүмкіндік береді, сонымен қатар дайын ресурстарды пайдаланушы болуымен қатар, оны өздерінің қажеттілігіне сай жасап пайдалану мүмкіндіктері болады. Сондықтан, оқу ақпаратын визуализациялаудың технологияларын пайдалану құрамдас үш цифрлық құзыретінің құрамында іске асырылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/209VTUBER-МАСКОТТАРЫНЫҢ ДЕБЮТТАРЫНЫҢ САНДЫҚ ТАЛДАУЫ: КОМПАНИЯ КІРІСІ МЕН БРЕНДКЕ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҚҚА ӘСЕРІ2025-04-17T07:23:03+05:00A. Toktybaytest@test.test<p><em>Бұл зерттеуде VTuber маскоттарының дебюттары компаниялардың кірісіне және брендке деген қызығушылыққа әсері қарастырылды. Сандық әдіс қолданылып, жеті компанияға тиесілі тоғыз VTuber-дің тоқсандық кіріс деректері және 15 компаниядан 21 VTuber бойынша Google Trends жүйесіндегі іздеу көлемі талданды. Маскот дебютына дейінгі және кейінгі кезеңдер салыстырылып, статистикалық мәнді өзгерістерді анықтау үшін жұптық t-тесттер жүргізілді. Нәтижелер компания кірісіне (t(8) = 0.465, p = 0.654) немесе брендке қызығушылыққа (t(18) = -0.982, p = 0.341) елеулі әсер болмағанын көрсетті. Бұл деректер VTuber маскотының дебюты бірден байқалатын, өлшенетін өзгерістерге әкелмегенін көрсетеді. Аудиторияның қатысуының сапалық аспектілерін және ұзақ мерзімді әсерлерін зерттеу үшін кеңірек іріктемелер мен ұзағырақ уақыт аралықтарын қамтитын қосымша зерттеулер жүргізу ұсынылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/210ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ДАУЫС БЕРУ ЖҮЙЕСІ: ТӨРТ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШ БОЙЫНША ТАЛДАУ2025-04-17T07:27:15+05:00Балжан Салимоваtest@test.test<p>Электрондық цифрлық дауыс беру технологиясы қоғамдық жүйелерді модернизациялауда маңызды қадам болып табылады, ол сайлау өзгерістерін ынталандырып, демократиялық басқару әдістерін жетілдіреді. Өзінің сайлау жүйесін жаңғыртуды мақсат еткен Орталық Азиядағы мемлекет – Қазақстан барлық сайлау процестерінде электрондық дауыс беруді пайдаланады. Қазақстанда электрондық дауыс беру енгізілгеннен кейін бірнеше қиындықтармен бетпе-бет келіп, сайлау практикасы ретінде тоқтатылды. Бұл мақалада Қазақстанның электрондық дауыс беру тәжірибесі «Төрт негізгі көрсеткіш» моделін (өнімділік, қызмет көрсету сапасы, нәтижелер және демократия) қолдана отырып талданады, бұл оның жетістіктері мен сәтсіздіктерін және болашақ сайлау реформаларына әсерін кешенді түрде түсінуге мүмкіндік береді.</p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/211АФФЕКТ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ КІСІ ӨЛТІРУДІҢ СТАТИСТИКАЛЫҚ ТАЛДАУЫ2025-04-17T07:31:10+05:00Самал Асхатқызы Шыныбекtest@test.test<p><em>Мақалада аффект жағдайында жасалған қылмыстардың құқықтық, психологиялық және әлеуметтік аспектілері қарастырылған. Зерттеу Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 101-бабының нормаларына негізделіп, аффект жағдайындағы әрекеттерді саралаудың ерекшеліктерін анықтайды.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/212ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРІ2025-04-17T07:35:03+05:00Н.М. Дюсенгалиеваtest@test.test<p><em>Бұл зерттеудің мақсаты – Шығыс Қазақстан мен Абай облыстарының әкімшілік бөлінісіндегі өзгерістерді ескере отырып, қазіргі демографиялық жағдайды жан-жақты бейнелеу. Бұл жағдай өңірдің жаңа шекараларына сәйкес жасалған Шығыс Қазақстанның демографиялық карталарында көрсетілген. Мақалада статистикалық мәліметтерге талдау жасалып, халық тығыздығы, табиғи қозғалыс және көші-қон карталары ұсынылған. Бұл карталар Шығыс Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайын бағалау, даму үрдістерін анықтау және болашақ демографиялық өзгерістерді болжау үшін маңызды құрал болып табылады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/213«ГОРДОСТЬ ЖӘНЕ ПРЕДУБЕЖДЕНИЕ» РОМАНЫНДАҒЫ КОГНИТИВТІК ТРАНСФОРМАЦИЯЛАР: ЭЛИЗАБЕТ БЕННЕТ ЖӘНЕ МИСТЕР ДАРСИДІҢ МЕНТАЛЬДЫҚ ПРОСТРАНСТВОЛАРЫН ҚАЙТА ҚҰРУ2025-04-17T07:39:03+05:00A. Kadyrbaytest@test.test<p><em>Бұл мақалада «Гордость и предубеждение» романындағы Элизабет Беннет пен Фицуильям Дарсидің когнитивті трансформациялары Жиль Фоконье әзірлеген ментальдық кеңістіктер теориясы арқылы қарастырылады.</em><em> Әлеуметтік нормалар және жеке тәжірибе арқылы қалыптасқан ментальдық кеңістіктерінің эволюциясы талдай отырып, когнитивті диссонанс, жаңа ақпарат алу және өзіне сын көзбен қарау арқылы оларды қабылдаудың өзгеруіне және дүниетанымдарының қайта құрылуына қалай әкелетінін көрсетеміз. Зерттеу когнитивтік поэтика мен дискурстық талдау әдістерін қолдана отырып, тілдің кеңістік құраушы ретінде рөлін зерттейді, оның қабылдау мен баяндауды түсінуге әсерін айқындайды. Нәтижелер Остиннің романы тек қана романтикалық қақтығыс емес, сонымен қатар өзін-өзі тану және интеллектуалдық өсу үдерісін терең психологиялық тұрғыда көрсететінін дәлелдейді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/214ХИМИЯЛЫҚ ҚОСПАЛАРДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН САЛЫСТЫРУ, ТАЛДАУ2025-04-17T07:42:35+05:00Г.Ш. Әбсәлімоваtest@test.testК.Ж. Кожановаtest@test.testГ. Таласқанtest@test.test<p><em>Бұл мақалада химиялық құрамына модификацияланған материалдардың негізгі физикалық қасиеттері салыстырылып, олардың электрөткізгіштігі мен протонөткізгіштігі талдау әдістері арқылы зерттеледі. Жартылай өткізгіш материалдардың электрөткізгіштігіне қоспалаушы элементтердің әсері анықталып, таза күйіндегі жартылай өткізгіштердің протонөткізгіштігі салыстырмалы түрде қарастырылады. Бұл нәтиже жартылай өткізгіштік материалдардың функционалдық сипаттамаларын жақсартуда элементтік модификацияның маңыздылығын дәлелдейді. Мақалада жартылай өткізгіш құрылғылардағы қоспалаушы элементтерді енгізу үрдісінің рөлі жан-жақты талқыланып, сандық модельдеудің материалдардың</em> өткізгіштік қасиеттерін болжаудағы маңыздылығы көрсетіледі.</p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/216ТОПИНАМБУР ӨСІМДІГІНІҢ ҚҰРАМЫНДАҒЫ ҚАНТТЫҢ МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ2025-04-17T08:27:07+05:00Аида Нурланкызыtest@test.test<p><em>Топинамбур (Helianthus tuberosus) – құрамында көптеген пайдалы элементтер мен биологиялық белсенді қосылыстарға мол дақыл, оның ішінде қанттар, дәрумендер және минералды заттар кездеседі. Ол адам ағзасына пайдалы әсерін тигізеді. Топинамбурдағы негізгі қант көзі инулин болып табылады. Инулин қандағы қанттың мөлшерін реттеуге және асқорыту жүйесін жақсартуға көмектеседі. Қанттың мөлшері өсімдіктің жағдайына, ауа-райына және өсуі кезеңіне байланысты өзгеріп отырады. Топинамбурдың қант құрамын анықтау барысында көптеген зерттеулер жүргізу оның пайдасы мен қолдану аясында жаңа мүмкіндіктер ашады. Қанттың мөлшерін анықтау топинамбурдың агротехникалық ерекшеліктерін және медициналық қолданылуын тереңірек зерттеуге мүмкіндік береді. <strong> </strong></em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/217АНАЛИЗ ВЛИЯНИЯ ДЛИНЫ АУДИОФАЙЛА НА ТОЧНОСТЬ КЛАССИФИКАЦИИ ДИКТОРОВ2025-04-17T08:31:31+05:00Айболсын Айбекқызыtest@test.test<p><em>Бұл мақалада аудиофайл ұзындығының дикторларды автоматты түрде саралау дәлдігіне әсері қарастырылады. Зерттеу Common Voice ашық корпусына негізделіп, ұзақтығы әртүрлі — 1 секундтан 10 секундқа дейінгі аудиожазбалар қолданылды. Ерекшелік ретінде MFCC коэффициенттері пайдаланылып, саралау үшін k-NN және SVM модельдері қолданылды. Нәтижелер көрсеткендей, жазба ұзақтығы артқан сайын саралау дәлдігі едәуір өседі, бірақ белгілі бір межеден кейін бұл әсер айқын болмай қалады. Алынған қорытындылар уақыт жағынан шектеулі аудиокірістермен жұмыс істейтін дауыс биометриялық жүйелерін жобалауда пайдалы болуы мүмкін.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/218УАҚЫТТЫҚ ҚАТАРЛАРДАҒЫ АНОМАЛИЯЛАРДЫ НЕЙРОЖЕЛІЛЕР АРҚЫЛЫ АНЫҚТАУ ҮШІН МОДЕЛЬДЕР МЕН ӘДІСТЕР2025-04-17T08:36:25+05:00Жубан Алиtest@test.test<p>Қазіргі таңда әртүрлі құрылғылар күн сайын орасан зор көлемде деректер жинайтын заманда, қандай көрсеткіштердің қалыпты, ал қайсысының қалыптан ауытқитынын түсіну өте маңызды. Уақыттық қатарлардағы аномалияларды анықтау — өнеркәсіп, қаржы, киберқауіпсіздік сияқты көптеген салаларда өзекті міндеттердің бірі болып табылады. Бұл зерттеу SKAB деп аталатын, модельдерді тестілеуге арнайы әзірленген деректер жиынтығының көмегімен жүргізіледі. Бұл деректер жиынтығы түрлі сенсорлардың көрсеткіштерін (қысым, температура, ағын жылдамдығы және т.б.) қамтиды. Жұмыста LSTM Autoencoder, Isolation Forest және Хотеллингтің T² әдісі сияқты модельдер қолданылды. Салыстырмалы талдау нәтижесінде LSTM Autoencoder моделі басқа әдістермен салыстырғанда ең жоғары нәтижелер көрсеткені анықталды.</p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/219СУРЕТТЕГІ ЦИФРЛЫҚ СУ ТАҢБАЛАРЫН ШИФРЛАУДЫҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІ МЕН АЛГОРИТМДЕРІ: ТЕХНОЛОГИЯЛАР МЕН БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ШЕШІМДЕРГЕ ШОЛУ2025-04-17T08:39:43+05:00М.А. Конспаевtest@test.testА.А. Мухановаtest@test.test<p><em>Бұл мақалада сандық бейнелерге арналған сутаңбаларды енгізу мен шифрлау саласындағы заманауи әдістер мен алгоритмдерге шолу жасалады. Цифрлық сутаңбалардың негізгі түрлері, ендіру тәсілдері (DCT, DWT, SVD, LSB және гибридті модельдер), сондай-ақ криптографиялық шифрлау (AES, RSA, хаостық жүйелер, стеганография) қарастырылады. Программалық құралдар мен платформалар, нақты қолдану салалары және бағалау метрикалары (PSNR, NC, BER) да сипатталады. Сонымен қатар, нейрожелілер, GAN, кванттық криптография сияқты жаңа зерттеу бағыттары талданады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/220ЕКІМЕРЗІМДІ ЕКІФАЗАЛЫ СТЕФАН ЕСЕБ№Н ФИЗИКАЛЫҚ-АҚПАРАТТАНДЫРЫЛҒАН НЕЙРОЖЕЛІЛЕР (PINNs) АРҚЫЛЫ ШЕШУ2025-04-17T08:45:52+05:00Сымбат Майдановаtest@test.test<p><em>Бұл мақалада соңғы уақытта физикалық-ақпараттандырылған нейрожелітер (PINNs) арқылы екімерзімді Стефан есептерін шешуге бағытталған жаңа әдіс ұсынылады. Стефан есебі фазалық өзгерістерді моделдейді, мысалы, балқу және қату процестерін, мұнда динамикалық қозғалып отыратын шекара әртүрлі термиялық фазаларды бөледі. Дәстүрлі сандық әдістер (мысалы, шекті айырмашылықтар мен шекті элементтер әдістері) күрделі геометриялар мен өзгеретін шекаралармен жұмыс істеуде қиындықтарға тап болады. Ал біз</em><em> ұсынған PINN негізіндегі әдіс тікелей басқарушы бөлшектердің теңдеулерін (PDE), Стефан шартын және сәйкес бастапқы және шекаралық шарттарды нейрожелінің жоғалту функциясына қосады. Бұрынғы PINN жүзеге асырылымдарын бірфазалы екімерзімді Стефан </em><em>есептеріне қатысты қайта қарастырып, жетілдіре отырып, біз әдісті екі фазада да температуралық өрістерді бір уақытта жақындатуға және интерфейстің қозғалысын дәл анықтауға бейімдейміз. Қатты градиенттері бар аймақтарда жоғары шешім қабылдауды қамтамасыз ету үшін жетілдірілген таңдау стратегиялары қолданылады. Сандық эксперименттер жылдам жинақталуды және жоғары дәлдікті көрсетеді, қателік метрикалары классикалық әдістермен салыстырғанда жақсы нәтижелер береді.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/221ҚАУЫН ДӘНІН КОНДИТЕРЛІК ТОРТ ӨНДІРІСІНДЕ ҚОЛДАНУ2025-04-17T10:58:18+05:00Жаннур Аймышеваtest@test.test<p><em>Қазіргі таңда өсімдік шикізатынан тағамдық өнімдер жасауда функционалды физиологиялық ингредиенттері бар, қосымша ресурстарды пайдалану перспективті бағыт ретінде қарастырылуда. Өнеркәсіптік әдіспен өңделген қауынның тұқымдары азық-түлік өнімдерінде ең аз зерттелген шикізаттардың бірі болып табылады. Көкөніс дақылдарының, мысалы, асқабақ, қарбыз және қауынның майлы тұқымдары – бұл жоғары ақуызды құрамымен ерекшеленетін және май мен макулатурадан жасалған өсімдік майлары мен шроттарының түрлерін кеңейту үшін құнды шикізат. Тұқымның өзегі ақуызды, аминқышқылдық құрамы бірегей болып келеді. Оны тағамдық өнімдердің құрамына енгізу адам ағзасында дәрумендер, минералдар және аминқышқылдарының жетіспеушілігін толықтыруға мүмкіндік береді. Бұл зерттеу жобасы екінші шикізаттың, яғни қауын тұқымынан алынған ұнның құрамында пайдаланылатын кондитерлік өнімдер ассортиментін кеңейту мақсатында жасалды. Мақалада өнімнің рецептурасы, химиялық құрамы, биологиялық және энергетикалық құндылығы ұсынылған және екінші шикізаттың пайдалану мүмкіндігі негізделген. Бағалау үшін шар тәрізді және органолептикалық әдістер қолданылды.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/222ИССЛЕДОВАНИЕ И ОБЕСПЕЧЕНИЕ БЕЗОПАСНОСТИ ПЕРЕДАЧИ ДАННЫХ МЕЖДУ УСТРОЙСТВОМ И СЕРВЕРОМ2025-04-17T11:03:09+05:00С.С. Ташкенбайtest@test.test<p><em>В статье рассматриваются современные методы обеспечения безопасности передачи данных между устройством и сервером в условиях растущей киберугроз. Особое внимание уделяется методам криптографической защиты, туннелированию трафика, технологиям IDS/IPS и применению машинного обучения для выявления аномалий в сетевом взаимодействии. Представлены результаты разработки и оценки автономной интеллектуальной системы</em> <em>обнаружения атак, адаптированной к казахстанской сетевой инфраструктуре.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/223ТАРАТЫЛҒАН ЕСЕПТЕУЛЕР ҮШІН ВЕБ-НЕГІЗДЕЛГЕН АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ АРХИТЕКТУРАСЫН ДАЙЫНДАУ2025-04-17T11:06:49+05:00Е.Р. Сұлтанғазиевtest@test.testНұргүл Ұзаққызыtest@test.test<p><em>Мақалада таратылған есептеулерді орындауға арналған веб-технологияларға негізделген ақпараттық жүйе архитектурасын әзірлеу үдерісі ұсынылады. Жүйені жобалаудың негізгі аспектілері, соның ішінде тиісті құралдар мен технологияларды таңдау, сондай-ақ жүйенің икемділігі мен өнімділігін қамтамасыз ету мәселелері қарастырылған. Ұсынылған модель таралған ортада деректерді өңдеу міндеттерін шешуге бағытталған және қолжетімді веб-шешімдерді қолдануға негізделген.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/224АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІ ҚОРҒАУДЫҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІ2025-04-17T11:11:06+05:00А.С. Набиtest@test.test<p><em>Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігі мен қорғалуы кез келген ұйым үшін маңызды мәселеге айналды. Ақпараттық жүйелерді қорғаудың заманауи әдістері деректердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету және жүйелердің сыртқы шабуылдарға қарсы тұру қабілетін арттыру үшін әртүрлі құралдар мен технологияларды қолдануды талап етеді. Бұл мақалада ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қолданылатын негізгі заманауи әдістер талқыланады. Оларға криптографиялық әдістер, көпфакторлы аутентификация, зиянды бағдарламалардан қорғау жүйелері, желілік қауіпсіздік құралдары және қауіп-қатерлерді анықтау мен алдын алу жүйелері жатады. Сонымен қатар, мәліметтерді қорғаудың жаңа тәсілдері мен ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін арттыру үшін қолданылатын инновациялық технологиялар қарастырылады. Ақпараттық жүйелердің қорғалуының тиімді әдістерін қолдану ұйымдардың ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, кибершабуылдар мен деректердің жоғалуы сияқты тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді. Әсіресе, жаңа технологиялардың енгізілуі мен осы саладағы даму үрдістері ақпараттық қауіпсіздіктің тиімділігін арттыруға зор үлес қосуда. Мақалада қарастырылған әдістер мен шешімдер ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін арттырудағы өзекті мәселелер мен келешектегі даму бағыттарын көрсетеді. </em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##https://qazaqjournal.kz/qjys/article/view/225РАУДСОРСИНГТЕГІ ТАПСЫРМАЛАРДЫ БАСҚАРУҒА АРНАЛҒАН СМАРТ-КОНТРАКТТАР2025-04-17T11:14:42+05:00Нурбай Каирбекtest@test.test<p><em>Дәстүрлі краудсорсинг платформалары тапсырмаларды басқару үшін орталықтандырылған делдалдарға сүйенеді, бұл қосымша шығындарға, кідірістерге және қауіпсіздік тәуекелдеріне әкеледі. Смарт-контракттар тапсырмаларды құруды, орындауды және тексеруді автоматтандырып, үшінші тараптардың қатысуынсыз ашықтық пен сенімділікті қамтамасыз ете отырып, орталықтандырылмаған балама ұсынады. Бұл мақалада краудсорсингтегі тапсырмаларды басқару үшін смарт-контракттарды қолдану қарастырылады, олардың архитектурасы, негізгі компоненттері, қолданыстағы шешімдер, экономикалық моделі және ықтимал жетілдірулер талқыланады.</em></p>2025-04-17T00:00:00+05:00##submission.copyrightStatement##